We hebben al heel wat tochten gemaakt, Franciska en ik. Innerlijke reizen en interessante expedities in verre buitenlanden. Dat alles onder het motto ‘You are not alone on your leadership journey’ van Tiara International, waar Franciska managing partner is. Deze reis rond de zestig had zij nooit zo gepland.

Hoe speelt ze het klaar om volledig in het moment gelukkig te zijn, terwijl de laatste jaren verschillende delen van haar leven zijn ingestort of op z’n minst gammel bleken te zijn, vraag ik haar. Een rollercoaster van gebeurtenissen waar je makkelijk door van de kaart zou raken. Het begon met een scheiding na 30 jaar huwelijk, een moeilijke en pijnlijke beslissing. Een paar jaar later stierf haar nieuwe geliefde en kwamen haar ouders vlak na elkaar te overlijden, na een onrustige tijd in het verpleeghuis. Haar zoon leed onder depressies. Franciska moest op zoek naar onderdak en brak tussendoor ook nog een arm en een jaar later haar bekken. Nu loopt ze stralend mijn tuin binnen en gaat er eens rustig voor zitten.

“Dat krijg je als je zegt dat je het leven in alle facetten wilt beleven”, grinnikt ze. “Dan gaat het allemaal anders dan je van tevoren had bedacht. Het leven wil namelijk iets met jou, heb ik geleerd. En als je je daar door laat leiden krijg je verrassingen. Natuurlijk was het niet altijd leuk. Zelfs uitgesproken akelig. Een periode van diepe crisis en rouw. Er waren dagen dat ik het ‘s morgens niet erg had gevonden als ik niet wakker was geworden, dat ik mijn fysieke hart kon voelen breken. Dat ik  verdrietig was, bang, ongerust, radeloos, in shock, alles. Afwisselend en tegelijk. Maar juist daardoor moest ik me heel sterk op mijn eigen integriteit concentreren. Ik kon alleen maar trouw blijven aan mijn essentie en zo goed en kwaad als het ging, in het oog van de storm proberen te blijven. En precies deze reis geeft mij nu zo’n ongelooflijk gevoel van dankbaarheid en geluk.”

We duiken meteen de diepte in. Het leven gaat over zoveel meer dan ons bestaan hier op aarde. Dat is het uitgangspunt van al onze gesprekken. Nu eerst een eenvoudige vraag: weet je nog dat je zestig werd? Ze veert op: “Jazeker! Ik was met mijn ex-genoot en de kinderen in Winterberg. Mijn traktatie. We hebben uitgebreid geskied, gewandeld en spelletjes gedaan. Als vanouds. Ik ben zo blij dat het gelukt is om een vorm te vinden om feestdagen en verjaardagen, als gezin te blijven vieren. Het is al moeilijk genoeg om goed contact met elkaar te houden.” Zie ik daar een traan over haar wang rollen? “Ja, ik ben nog steeds verdrietig dat ons huwelijk gestrand is. Mijn droom was echt dat we samen oud zouden worden. Maar het lukte steeds minder om elkaar te bereiken. We werden er alle twee diep ongelukkig van. Ik kon niet anders dan de knuppel in het hoenderhok gooien, want ik ging er aan onderdoor. Uiteindelijk hebben we samen besloten om uit elkaar te gaan.” Een zachte glans glijdt over haar gezicht. “Kennelijk was dat de bedoeling. Ik werd gedwongen om voor mijn eigen ‘source of inspiration’ te kiezen en juist van binnen de harmonie te herstellen.” Weer die grinnik. “Het is toch een grote mop dat als je van de harmonie bent, je juist een hele bak disharmonie over je heen krijgt.”

Ik leefde al die tijd met haar mee en kon gelukkig af en toe wat troost en hulp bieden. Op mij heeft de opeenstapeling van gebeurtenissen in ieder geval grote indruk gemaakt. Het verdriet om de scheiding, het rouwen om het verlies van de nieuwe geliefde, de moeite om in contact te blijven met haar kinderen, een zoon die bij vlagen niet wilde leven, de chaos met twee ouders die langzaam de weg kwijt raakten, de onzekerheid over een huis om in te wonen, ingewikkelde gesprekken over geld met broers. En om het compleet te maken ook nog twee keer een valpartij, waardoor ze niet kon werken en afhankelijk was. Dat alles in een periode van een paar jaar. Niks reflecteren op hoe wil ik mijn derde levensfase inrichten. Puur opletten en erbij blijven was het. Zeker geen grote mop. Niemand had drie jaar geleden bedacht dat ze nu zo gelukkig in het ouderlijk huis in een hartverwarmend buurtje in Bergen zou wonen en genieten van wat iedere dag aan verrassingen brengt. Alle vogeltjes in de tuin persoonlijk leren kennen, de oude vleugel leren bespelen en extatic dancing beleven op het strand. Zoonlief die zomaar een maandje bij zijn moeder komt bivakkeren. Een heerlijke, open relatie met haar dochter. En een gedroomde opdracht voor een Belgisch bedrijf. Wat is het geheim?

“Het geeft troost om te weten dat we ten diepste één zijn en niet gescheiden. Dat diepe weten heeft mij de afgelopen jaren op de been gehouden. Al die jaren die ik aan leiderschapsontwikkeling heb gedaan, maken dit mogelijk. De naam van mijn eerste bedrijf ‘BEYOND’ (BE Your OwN Director) heeft een diepere betekenis gekregen. Wees de directeur in je eigen leven. Niet vanuit het stellen van doelen en strakke actieplannen, maar juist andersom. Door te navigeren op je eigen, innerlijk kompas in respons op wat er op je pad komt. Dus van binnen naar buiten. Levenskunst, nog steeds. Het heeft me bijna mijn hele leven gekost om dit principe, waarin ik anderen al jaren coach, ook echt te kunnen leven.” Zegt ze met enige zelfspot.

Dus, als je de gebeurtenissen en ontmoetingen in je leven kunt zien als een theaterstuk waarin we allemaal een rol spelen, dan wordt het vanzelf weer grappig? “Ja, dat heb ik tijdens een paddenstoelenceremonie helder voor me gezien. Het klinkt misschien gek, maar ik kon de werking van het menselijk bestaan doorzien, op dat moment. Ik zag alle mensen in mijn leven voor me. Zij applaudisseerden voor de wijze waarop ik mijn rol had opgepakt, en maakten excuus dat ze het mij soms zo lastig hadden gemaakt. Maar ze deden dat voor mij. Heel ontroerend. We konden elkaar bedanken voor onze rollen ten opzichte van elkaar. Bijvoorbeeld mijn ex in onze relatie. Dat hij zijn rol had, voor mij. En ik de mijne, voor hem”.

Maar we leven niet in een theaterstuk. We zijn hier op aarde, zeg ik. “Ja, dat is zo. Ik kan heus oprecht verdrietig zijn over verlies, of gefrustreerd als er iets kapot is in huis of gestrest als er teveel tegelijk moet. Maar het vertrouwen op het leven zelf geeft mij de moed om me over te geven aan de aardse gebeurtenissen en ontwikkelingen. Als je in lijn bent met je eigenheid, en wat er kennelijk in jouw “script” staat, dan kan je je heel erg op je plek voelen in de akeligste omstandigheden. Omdat je weet dat je op je pad bent. Dat is wat ik iedereen gun.”

En als het over de derde levensfase gaat, is het dan langzaam afronden of juist een spetterend slotakkoord? “Ik hoef niet zo nodig nog meer polonaise aan mijn lijf. Ik heb mijn portie wel gehad. Ik geniet van kleine dingen en ben nieuwsgierig. Behoefte aan een spetterend slotakkoord in de zin van een Grote Daad heb ik eerlijk gezegd niet. Ik voel sterk dat ik daar klaar mee ben. Hoewel, je weet het natuurlijk nooit, dat heb ik ook geleerd. Ik heb in ieder geval geen wensen, anders dan dat ik zo mag blijven genieten van het momentum met Tiara en van de eenvoud van iedere dag die zich ontvouwt.

Een spetterend slotakkoord wens ik overigens wel voor de wereld. Als iedereen werkelijk zich zelf is en zijn angst heeft leren kennen als een bondgenoot; als ieder zijn eigen kleur vertegenwoordigt en haar lied in eigen stijl zingt, dan hebben we het complete orkest op volle sterkte. Dat is mijn droom. Dan kunnen we ervaren dat we niet afgescheiden zijn van elkaar. Maar één geheel. Ik ben overigens wel beschikbaar ben voor zoiets als een Grootmoederraad of een andere Raad van Wijzen. De wereld heeft meer bewustzijn nodig, daar wil ik aan blijven bijdragen. De evolutie is gaande: we zijn onderweg, als mensheid. De vraag is, gaan we gewillig, in lijn met de wetten van de natuur en creatie? Of blijven we worstelen? Anneloes Smitsman is daarin een mooie inspiratiebron voor mij, met het leading-edge werk dat zij doet op het snijvlak van kennis en wijsheid.”

Na drie uur onafgebroken luisteren, realiseer ik me dat ik vergeten ben een tweede kopje thee in te schenken en dat ik eigenlijk al heel lang moest plassen. Franciska bedankt mij voor de liefdevolle aandacht. En ik haar voor haar enorme openhartigheid. Wat een cadeau, zeggen we allebei tegelijk.