#12 Forever Young

Toen ik op een dag mijn oogleden liet wegsnijden, was dat voor mij geen cosmetische ingreep, ook al kon ik niet goed uitleggen waarom. Ik heb helemaal niets tegen cosmetische ingrepen. Een lift, filler of implantaat, ik vind het allemaal prima, als je dat zelf echt graag wilt. Gewoon een kwestie van er verzorgd uit blijven zien naar eigen smaak. Je gaat toch ook naar de kapper en verft je haar? Je plakt kunstnagels of wimpers en laat je snor harsen als dat nodig is. Be my guest.

Verder heb ik er nooit zo diep over nagedacht. Die ooglidoperatie  ging er komen en ik wist zeker dat het geen cosmetische ingreep was. Er hing vel over mijn oogleden en dat kon wat mij betreft weg. Na afloop wist ik ook waarom: ik voel me zoveel beter en fitter. Ik heb meer zicht en ben minder vermoeid. Nu ik aan de lopende band complimenten krijg dat ik er zo goed uit zie, is het jammer dat ik geen teksten schrijf tegen betaling. Anders had ik zo een contract met Ivy Clinics kunnen sluiten.

Mijn eigen stelligheid over de vraag of een ooglidcorrectie al dan niet cosmetisch is, zette me aan het denken. Maakt het uit hoe je het noemt? Kennelijk wel, anders had ik er niet zo’n sterke overtuiging bij gehad. Dat werd me des te duidelijker toen een vriendin aankondigde een facelift te laten doen. Ik was ontdaan over mijn eigen verontwaardiging: je ziet er al 10 jaar jonger uit. Wat wil je nou? Een Barbie zijn? Weg was mijn ‘leven en laten leven’ houding. Tot mijn eigen schrik en verbazing. Maar waarom? Laat haar toch, als zij dat nou zo graag wil.

Vanwaar die heftigheid? Waarom is de grens zo dun tussen wat we normaal onderhoud en uiterlijke verzorging vinden en wat we misschien als ‘vals spelen’ zien? Ik dus ook. Op Facebook staat een bericht over fans van Madonna die vonden dat zij nu toch te ver was gegaan met de ingrepen die haar jonger moesten laten lijken. Er is dus een grens. Ook voor de fans van Madonna, die al zo vaak van gedaante veranderde. Is het omdat ze er over zwijgt? Is het omdat ze zich niet neerlegt bij de effecten van leeftijd op haar lichaam? Of is het omdat het kunstmatig is en niet door eigen inspanning verworven? Zoals de 70-jarige vrouw die bij Oprah Winfrey uitlegt hoe ze haar elegante, jeugdige uiterlijk dankt aan meditatie, leven vanuit passie en het dagelijks insmeren van haar hele lichaam met body lotion. Dat zijn nog eens verhalen die we willen horen.

Ook die van vrouwen die overduidelijk oud zijn, maar er nog (!) een excentrieke kledingstijl op na houden, zoals de 100-jarige Iris Apfel. Dat kunnen we appreciëren. Onschuldige extravagantie. Net als de bekende Nederlanders in de rubriek ‘Forever young’ van Mathijs van Nieuwkerk. Een slim gekozen titel.  Want wie wil er nou kijken naar “Eeuwig oud”? Terwijl we dat in feite wel doen. Met gemengde gevoelens kijk ik naar de krasse knarren die ten tonele worden gevoerd. Oh wat zijn ze nog jong van geest en oh wat een prikkelende uitspraken doen ze. Heerlijk hoe Marjan Berk zich het hele gesprek al verheugt op het noemen van het woord bejaardensex, gewoon om haar familie te pesten. En hiermee feilloos het beeld van een excentriek en ondeugend oudje neerzet.

Gelukkig wordt het palet aan vormen, kleuren en geluiden van vrouwen op leeftijd in de media steeds veelkleuriger en gevarieerder. Daar dragen de extravagantie van Iris Apfel en de krasse knarren van Mathijs van Nieuwkerk zeker aan bij. Toch zijn dat precies de uitzonderingen die bevestigen dat jong de mode is; net als dun trouwens. We willen dik best als mooie uitzondering accepteren (Dove) en Hedy d’Ancona als gracieus alternatief. Maar jong en dun blijft de norm, net als waarschijnlijk ook wit en man. De uitzonderingen omarmen we van harte, maar wel als uitzondering en niet als nieuwe regel.

Meisje van 60 voel ik me ondertussen, er net tussenin. Niet meer forever young en ook nog niet eerbiedwaardig oud. Pionier voor deze levensfase dus, op zoek naar een nieuw vocabulaire en nieuwe symbolen. Te beginnen met het bewust maken van onze eigen impliciete overtuigingen.

Zoals de afwijzing die ik kreeg van Arita Baijens, stoere ontdekkingsreizigster. Ik wilde haar interviewen over haar leven rond de zestig. “Ik heb het te druk om me met leeftijd bezig te houden” antwoordde ze, in een verder heel vriendelijke mail. Er zijn ook vrouwen die helemaal niet reageren op mijn interviewverzoek. Eerst voelde ik me beschaamd, dat ik haar met zoiets onbenulligs wilde lastig vallen. Pas later realiseerde ik me dat dat precies het mechanisme is, wat ik probeer bloot te leggen: je kunt je beter in de publiciteit niet teveel met vrouwen op leeftijd associëren, als je belangrijk werk te doen hebt dat je onder de aandacht wilt brengen.

Deze blinde vlek begint me zo langzamerhand te dagen. We willen zo lang mogelijk de schijn van forever young ophouden. Ook voor onszelf. Vaak onbewust. Mick Jagger vinden we een schitterend voorbeeld van iemand die er tot op hoge leeftijd in slaagt jong te blijven. Zie hem eens rocken; wat een levenslust! Ad Bergsma legt in het artikel Oud worden als Marian Faithfull de vinger op de zere plek. Eeuwig jong willen blijven leidt in feite tot stagnatie. Een ontkenning van de natuurlijke gang van het leven. Het wordt tijd dat we de ouderdom, of elementen van het ouder worden leren omarmen.

Een andere bloedmooie en jeugdige vriendin van 60 wil juist een statement afgeven: “ik laat mijn haar grijs verven om mij in mijn generatie te voegen”. Dat heb ik nog nooit iemand zo officieel horen verklaren. Ik begin me ondertussen steeds meer thuis te voelen in mijn nieuwe specialisme, de kunst van het ouder worden. Let wel, niet oud zijn. Dat laatste heb ik blijkbaar nog wel nodig om er achteraan te zeggen.