“Het leven is een weefwerk.”
“Laten we samen gaan wandelen. Dan kan je me ondertussen alles vragen. Ik wil het nog wel even lezen voordat je het plaatst.“ Na enig nadenken heeft ze ingestemd met een interview over haar leven rond de zestig. Marilou is voor mij een dierbaar voorbeeld van hoe je kunt meebewegen op de natuurlijke stroom van het leven. We deelden vier jaar lief en leed bij de opleiding Essentiecoaching en ook nog eens een kamertje tijdens de weekenden in het opleidingscentrum. Vier jaar het leven afpellen om uit te komen bij de kern van wie je bent. Intiemer kan bijna niet.
“Zeg JA tegen het leven!”
Een paar maanden eerder zag ik “Moeilijk hart”, haar voorstelling over een zeer hart dat zich langzaam weer kan openen door te zingen. Ze vertelt over haar ervaring met de ziekte van haar man, haar eigen ziekte en hoe zingen haar hielp om moeilijke en vastzittende emoties tot uitdrukking te brengen. Wat een prachtige manier om de reflectie op je leven vorm te geven. Geen blogs of een boek, maar een theatervoorstelling, die mij diep ontroerde. “Mag ik je interviewen”, vroeg ik haar via een gezamenlijke vriendin. “Ja, natuurlijk”, antwoordde ze. Zoals ze ook heel hard JA tegen het hele leven zegt. Juist als de dood zo dicht bij is, wordt de drang om het leven ten volle te leven nog sterker.
“Geen examens meer.”
Ze snapt er niets van, mijn moeizame pogingen om meer zicht op mijn familiegeschiedenis te krijgen. “Dat is toch normaal: oma’s geven toch de familieverhalen door? In Suriname wel hoor!"
Zo raakten we in gesprek. Ik wil meer weten, over haar geschiedenis en haar oma’s. Brigitta is geïntrigeerd door mijn onderzoek. Ze herkent de behoefte om betekenis te geven aan je levensverhaal. En ook de moeite die het soms kost om je identiteit te ontrafelen als die uit zoveel verschillende elementen bestaat.
“Blijf nieuwsgierig, ook in slechte tijden.”
We hebben al heel wat tochten gemaakt, Franciska en ik. Innerlijke reizen en interessante expedities in verre buitenlanden. Dat alles onder het motto ‘You are not alone on your leadership journey’ van Tiara International, waar Franciska managing partner is. Deze reis rond de zestig had zij nooit zo gepland.
Hoe speelt ze het klaar om volledig in het moment gelukkig te zijn, terwijl de laatste jaren verschillende delen van haar leven zijn ingestort of op z’n minst gammel bleken te zijn, vraag ik haar.
“Wees jezelf. Je bent goed zoals je bent.”
“Toen ík zestig werd, kreeg ik een viool van jullie”, herinnert mijn moeder zich. Mijn zus en ik hadden haar nog nooit horen spelen. Toch wisten we zeker dat dit haar grootste wens was, omdat de viool altijd een rol speelde in de verhalen die ze ons vertelde. We zochten een mooie uit bij een echte vioolbouwer.
Ook nu in het verpleeghuis speelt ze nog dagelijks haar favoriete stukken van Bach, Beethoven en Bruch. Momenten van meditatie en pure gelukzaligheid. Soms wordt er op de muur gebonkt: hou eens op met die herrie! Maar meestal zeggen de mensen: ‘oh wat speelde u weer mooi mevrouw Nagel, ik werd er helemaal vrolijk van’.
“Verliefd op het leven!”
We kennen elkaar van een schrijfcursus, waar Lia de laatste hand legt aan haar roman en ik de fundamenten voor mijn journalistieke project leg. Het was liefde op het eerste gezicht. Ik ervaar meteen de aantrekkingskracht: zo’n sprankelende verschijning, die notabene twee jaar ouder is dan ik! Daar wil ik meer van weten. Hoe ervaart zij die bocht rond de zestig, ook al zegt ze zich leeftijdsloos te voelen.
“Zolang je nieuwsgierig blijft, ben je niet oud.”
"Toen vier jaar geleden mijn 1e kleinkind werd geboren realiseerde ik me dat ik in een andere positie kwam. Ineens hoorde ik zinnen van vroeger in mijn hoofd: “oh, is je oma overleden, nou ja, ze was ook al oud.” Ik dacht dit gaat nu over mij. En ik ben nog lang niet klaar met leven! Die drang van jou naar vrijheid herken ik op een bepaalde manier zeker. Het leven is zo kort en ik heb er nog zo’n lol in. Met bijna kinderlijk plezier heb ik mij sinds kort op het besturen van mijn drone toegelegd. Ik voel me dan zo vrij als een vogel."
“Pak uit dat geschenk!”
Ik was blij met de titel van het advies van de Raad voor de gezondheidszorg en Samenleving: ‘De derde levensfase: het geschenk van de eeuw’. Het rapport bevestigt wat ik al sinds het begin van mijn reis beweer: we kregen in de afgelopen eeuw een levensfase cadeau. We worden ouder en blijven bovendien langer gezond. Hierdoor hebben we na onze pensionering nog een flink aantal jaren voor ons die we naar eigen wens kunnen invullen. “Pak uit dat geschenk!” zegt de voorzitter van die Raad. En dat zegt ze zowel tegen de ouderen zelf, als tegen maatschappelijke organisaties en bedrijven. “Benut en deel die levenservaring en wijsheid.” Via Zoom interviewde ik Jet Bussemaker, net als ik geboren in 1961
“Het is maar net hoe je het bekijkt.”
“Ik kan je zeggen dat het vanuit marketing oogpunt bepaald geen uniforme groep is, vrouwen van rond de zestig. Daar is die veel te divers voor. Veel vrouwen van zestig zijn nog hard aan het werk, sommigen zijn lichamelijk op of ziek en sommigen hebben nooit gewerkt buiten de deur. Ze zijn misschien oma, of nog niet, of zelfs al overgrootmoeder, ze zijn dochter van, mantelzorger, oppas-oma, RvB lid, schoonmaakster, gelift, gebotoxt of niet, getrouwd of gescheiden of weduwe. Of ze beginnen net aan hun derde jeugd en genieten van hun vrijheid. Of een combinatie van dit alles. Ik weet ook niet of vrouwen wel bij die groep willen horen. Ik ben zelf nog geen 60, maar voel me ook niet aangetrokken door uitnodigingen voor de 50+ beurs of een abonnement op Plus Magazine.
“Het gaat om aandacht.”
Een zoekende blik en een stilte. “Eigenlijk ben ik het zat om mijn levensverhaal te vertellen. Het gaat helemaal niet om het verhaal. Dat is allemaal bullshit en willekeurige fantasie. Ego of identiteitsversterkend. Het gaat toch om de essentie, het zijn, de rest is allemaal van voorbijgaande aard.“