Ze snapt er niets van, mijn moeizame pogingen om meer zicht op mijn familiegeschiedenis te krijgen. “Dat is toch normaal: oma’s geven toch de familieverhalen door? In Suriname wel hoor! Het begint er al mee dat baby’s niet alleen van de moeder zijn, maar van de hele gemeenschap. Daar ben ik mee opgegroeid. In een grote ‘extended family’.

Zo raakten we in gesprek. Ik wil meer weten, over haar geschiedenis en haar oma’s. Brigitta is geïntrigeerd door mijn onderzoek. Ze herkent de behoefte om betekenis te geven aan je levensverhaal. En ook de moeite die het soms kost om je identiteit te ontrafelen als die uit zoveel verschillende elementen bestaat.

“Ik weet nog niet waar mijn derde levensfase heengaat” begint ze peinzend. “Ik ben nog aan het genieten van de rust die ik voel nu de overgang voorbij is. Biologisch schijnt het zo te werken dat als je niet meer vruchtbaar bent, je ook minder gericht bent op zorgen en het anderen naar de zin te maken. Mij bevalt het wel. Ook dat ik van die heftige hormoonschommelingen af ben. Natuurlijk heb ik nog wensen en een bucket list. Maar dat komt allemaal wel. Eigenlijk heb ik maar een echte wens: een boek schrijven. Dat wil ik mijn hele leven al. Ik ben dol op taal en literatuur.”

Waar dat boek over moet gaan? “Over mijn leven, hoe ik geworden ben wie ik ben, mijn voorgeschiedenis. Ik heb wel drie boeken in mijn hoofd. Ook één dat teruggrijpt op de Indiaanse lijn, van moederskant. Mijn overgrootvader Alfons was een medicijnman. Ik ben nu op het punt gekomen dat ik mijn eigen roeping als moderne medicijnvrouw omarm, in mijn werk en in mijn leven. De inzichten en inspiratie die ik heb opgedaan om op dit punt te komen wil ik daarin verwerken. Het boek ‘Wortelzucht’ van mijn neef is voor mij een grote inspiratie. Die heeft onze hele geschiedenis aan de kant van zijn en mijn vader teruggehaald tot aan Afrika.”

Zo tegen haar zestigste staat ze meer stil bij haar Surinaamse roots dan voorheen. “Het is niet te beschrijven hoe gelukkig ik me voel als ik daar ben. De geur, de geluiden, het licht, al die mensen, de veelkleurigheid, de gemoedelijkheid, al die verschillende culturen. Ik wil me er graag door laten voeden. In Nederland proberen mensen je toch in hokjes te stoppen. Daar verzet ik me steeds vaker tegen.”

Ze had een bijzondere band met haar oma’s. “Alles wat ik van hen geleerd heb staat in mijn geheugen gegrift. Mijn oma Irma leerde me bijvoorbeeld goede producten voor lichaamsverzorging te gebruiken. Kind, zei ze altijd tegen mij, je moet geen rotzooi op je huid smeren. Het beste is niet goed genoeg voor je lijf. Grootouders hebben inderdaad een prominente rol in de familie. Daar heb je respect voor. En het is eigen. Ik ging altijd eerst eens polsen bij mijn opa en oma als ik iets ging doen. Zwanger? Natuurlijk vertelde ik dat mijn ouders, maar daarna meteen mijn oma.

Mijn oma’s zijn beiden al overleden maar de tweelingzus van mijn oma, tante Bet, leeft nog. Aangezien ze een identieke tweeling waren, ruikt zij naar mijn oma, klinkt ze als mijn oma en voelt ze als mijn oma. Als ik haar bezoek in Suriname en omhels, voel ik de energie van mijn oma en kom ik helemaal thuis.”

In Nederland staat het kerngezin centraal. Je bemoeit je niet met andermans kinderen. “Ik moet er echt bij stilstaan, dat het niet vanzelfsprekend is om zomaar een kindje op te pakken. Zeker niet bij pasgeboren baby’tjes. Voor mij gaat het zo vanzelf! Mijn jongens zijn opgegroeid met mijn moeder als hun tweede moeder. Ze was nog net niet bij de bevalling, maar wel in huis toen mijn kinderen werden geboren. Ze zorgde voor mij, maar nam net zo makkelijk het kind van me over. Het is de kunst om je kinderen te delen en hen ruimte te geven om een band met hun oma op te bouwen. En ze niet voor jezelf te houden”.

Als jonge vrouw volgde ze de stemmen van haar opa en vader, die meer gericht waren op maatschappelijk succes. Ze ging studeren, heel veel studeren en carrière maken bij de oer-Hollandse Rabobank. “Ik heb inmiddels mijn eigen coaching- en trainingspraktijk. Studeren doe ik nog dagelijks. Je kunt me eigenlijk wel een studie-junkie noemen. Maar het verschil is dat ik nu leer omdat ik het leuk vind en niet meer om te voldoen aan een externe norm. Ik ben ook helemaal klaar met examens doen. Ik heb nu mijn eigen wijsheid en geef die graag door aan anderen.”

Ze is getrouwd met een Hollandse man. “We hebben een mooi gezin met onze drie inmiddels volwassen zonen. Natuurlijk botsten de culturen wel eens. Bijvoorbeeld over zoiets heel simpels als op blote voeten lopen in huis. Over eten hebben we nooit problemen, want dat is gewoon rijst als ik kook. Sommige dingen heb ik altijd gek gevonden en heb ik ook nooit gedaan, zoals zo afstandelijk omgaan met andermans kinderen.”

De laatste tijd heeft ze moeite met de stickers die de buitenwereld geneigd is op te plakken. “Ik ben me daar nooit zo van bewust geweest, omdat ik volledig ben ingevoegd in de Nederlandse samenleving. Vaak ben ik de enige gekleurde persoon in een gezelschap, zonder daarbij stil te staan.” Net als in het boek van Mevr. Sylvester ‘Bent u de burgemeester?’. Ook zij heeft zelf amper door dat het een niet-alledaags beeld is, een zwarte vrouwelijke burgemeester. Althans in Naarden, in die jaren. Inmiddels is de samenleving een stuk gekleurder. “Maar vergis je niet hoeveel discriminatie er nog is. Ook mijn kinderen hebben er last van. Ze worden ’s avonds na het stappen, in de bus terug naar huis, bijna als vanzelfsprekend aangezien voor zwartrijder. En van een Surinaams-Pakistaanse vriendin krijg ik uit eerste hand haar onthutsende ervaring mee met de Dienst Toeslagen.”

In Suriname zijn ze gewend aan die complexe paletten aan identiteiten. “Toen we een paar jaar geleden met het hele gezin in Suriname waren, zag ik hoe de jongens moeiteloos blendden in het leven en de manier van doen daar, net zoals ze dat hier kunnen. Kinderen van twee culturen, die in allebei op kunnen gaan.”

Ik herken de zoektocht van Brigitta. We zijn samengesteld uit zoveel verschillende identiteiten, zoals steeds meer mensen in deze wereld. Niet alleen wat afkomst betreft, maar ook in de rollen en functies die we vervullen in het leven. Ook, of nog sterker, zo rond de zestig. Het is soms moeilijk te kiezen welke je wilt laten zien, zonder de andere delen van jezelf tekort te doen. En is dat überhaupt wel mogelijk als je je zelf gewoon één voelt.

Misschien is Brigitta daar wel naar op zoek met haar boek. Hoe kan je het hele palet laten zien? “In mijn hoofd heb ik het al helemaal uitgedacht, maar ik saboteer mezelf, want dan denk ik: wie zit daar nou op te wachten? En toch: het wil eruit. Al was het alleen maar om mijn voorouders te eren.”

Een ding is zeker: dat boek gaat er komen!