#17 I live my life in ever widening circles

/
In mei is het dan echt zo ver. Na een jaar uitstel komen meer dan 60 mensen uit alle mogelijke windstreken voor een betoverend feest naar Terra Meera in Kroatie. Voor mijn verjaardag. Of beter: voor een tweedaags festival ter ere van het leven zelf. Met z’n allen zijn we een heel weekend dronken van liefde en verbinding. We zijn niet alleen maar blij; er vloeien ruimschoots tranen van al het verdriet dat ook bij het leven hoort. De schaduw en het licht, dat is het leven dat we vieren. Al die mensen die de moeite hebben genomen om af te reizen naar deze mooie, maar ook verre plek. Diep ontroerd ben ik.

#16 De heks in ere hersteld

/
De betekenis van de heks houdt me al sinds de start van mijn reis rond de zestig bezig. Ik stuitte op het begrip Crone, de eretitel of geuzenaam voor de wijze oude vrouw, waar we in het Nederlands nog geen goede equivalent voor hebben. Het wordt vaak vertaald als oud besje of heks, op het eerste gehoor eerder een belediging dan een geuzenaam. Toch blijft ze me bezighouden, die heks. Wat weten we eigenlijk van haar. Vriendin Lia stelt een literaire heksenkring voor om samen op onderzoek te gaan.

#15 Mensen van onze leeftijd

/
Ik had haar ook al gespot in de wachtkamer van de ferry naar het volgende Kaapverdische eiland. We hadden ons netjes op tijd gemeld. Iedereen wist dat het onzin was zo vroeg te komen. Toch deden we het allemaal braaf. Niet alleen de spaarzame toeristen, ook de lokale bevolking. Niemand wilde de boot missen. Hij ging maar eens per week, en dan wel stipt op tijd. De keurige vrouw met kort blond haar en Teva sandalen kwam naast me staan bij het luikje van de kiosk. Handig reis-bloesje boven blanke benen, waaraan te zien was dat ze nog niet zo lang in Kaapverdië waren.

#14 Aan het eind van de dag

/
Hoe je de balans van je leven ook op kunt maken, laat Nelleke Noordervliet zien in “Aan het eind van de dag”. De vorm van een roman geeft vrijheid om alle aspecten van de werkelijkheid te verkennen, ‘want iedere overeenkomst daarmee berust op toeval’. Ze introduceert Katherina Mercedes Donker, Kat voor intimi, oud-minister en schrijfster van boeken over politiek en de rol van de vrouw, die nu een plezierig en onderhoudend bestaan leidt van concertbezoek en dagelijkse boven-de-krant-gesprekken met haar huidige partner. Dan komt het verzoek binnen om een biografie over haar te mogen schrijven. Haar leven zou symbool staan voor de tijdsgeest van de jaren 70 en 80. Het adagium uit die tijd, het persoonlijke is politiek, geldt volgens de biografe ook andersom: het politieke is wel degelijk ook persoonlijk. Met het lezen van de uitnodiging voor een eerste verkennend gesprek, komt de stroom aan reflecties op gang. Het lijkt Katharina Mercedes Donker helemaal geen goed idee om een boek over haar leven te laten schrijven. Daar komen de donkere kanten in, die ze liever verborgen wil houden.

#13 De viool van mijn moeder

/
Door de open deur van het Twentse Los Hoes zie ik buiten de gekleurde bladeren speels en licht naar beneden dwarrelen. Een zonnige herfstdag in oktober. Mijn zus en ik staan innig naast elkaar. Het geroezemoes achter ons komt zachtjes tot stilstand. Ik voel de blikken in mijn rug. Sommige mensen praten nog even door. De kist is net gesloten. Wij hebben zojuist de deksel erop gedaan. Mama’s sierraden voorzichtig van haar vingers gehaald en in een fluwelen zakje laten glijden. De herfstgeur van buiten vermengt zich met die van de vurenhouten kist en het wierrookstokje dat nog ergens kruidig brandt. De uitgeprinte tekst voor het in memoriam dat ik straks ga lezen, ligt klaar op de tafel naast ons. Mijn bril in de aanslag. Alleen de viool nog.

#12 Forever Young

/
Toen ik op een dag mijn oogleden liet wegsnijden, was dat voor mij geen cosmetische ingreep, ook al kon ik niet goed uitleggen waarom. Ik heb helemaal niets tegen cosmetische ingrepen. Een lift, filler of implantaat, ik vind het allemaal prima, als je dat zelf echt graag wilt. Gewoon een kwestie van er verzorgd uit blijven zien naar eigen smaak. Je gaat toch ook naar de kapper en verft je haar? Je plakt kunstnagels of wimpers en laat je snor harsen als dat nodig is. Be my guest.

#11 Agenda voor nader onderzoek en gesprek

/
Voor de zomer kondigde ik hem al plechtstatig aan: een agenda voor nader onderzoek en gesprek. Mijn poging om structuur aan te brengen in het vervolg van de reis rond de zestig. Voor mezelf, om uit te stallen wat ik heb opgevist en wat kennelijk belangrijk is voor mij. Maar ook om een dialoog te starten. Met als doel grotere maatschappelijke zichtbaarheid van vrouwen aan het begin van de derde levensfase.

#10 Halverwege de reis

/
Hoe is het met je boek? Hoe gaat het schrijven? Mensen vragen het me trouw. En telkens kom ik met het zelfde antwoord. Op en neer. En nee, het is geen boek, maar een blog. Ik schrijf tijdens het reizen. Net als bij een echte pelgrimage. Over wat me onderweg bezig houdt, de mooie ontmoetingen, de baalmomenten en de euforie als je je doel bereikt. Alleen weet ik deze keer helemaal niet wat het doel is. Ik heb me op een dwaalspoor begeven. En dan wil ik ook nog onderweg verslag doen. Welke gek heeft dat bedacht? Ik dus, met m’n overmoed.

#9 Hoezo duurzaam inzetbaar?

/
Tijdens een aantal interne lunchgesprekken over Rondde60 bij het RIVM gaat het over duurzame inzetbaarheid, job crafting en een mix & match programma dat medewerkers de mogelijkheid geeft om in overleg met hun leidinggevende een ander werkpakket samen te stellen. Ik vertel over mijn reis rond de zestig en wat ik uit verschillende bronnen heb opgediept. Namelijk dat mensen in de derde levensfase op zoek zijn naar een nieuw evenwicht tussen enerzijds vrij en autonoom zijn en anderzijds ergens bij willen blijven horen. In combinatie met een behoefte om van betekenis te zijn en te blijven. Tot zover de theorie.

#8 Sexy sixty

/
De voorjaarszon streelt mijn blote benen. Ik speel met het zand tussen m’n tenen en laat mijn hoofd rusten op mijn armen. De ogen gesloten. In de verte ruist de zee. Ik hoor het gekrijs van een meeuw. Mijn lief en ik liggen verrukkelijk wat te soezen in de zwoele duinen, goed beschut tegen de wind. Zomaar op een zonnige woensdagmiddag. Het leven rond de zestig is zo slecht nog niet. Zachte handen halen het haar uit mijn gezicht.

#7 De oma’s van tegenwoordig

/
In haar nieuwe boek doet Heleen van Royen verslag van de verschillende rollen die in een vrouw verenigd kunnen zijn: moeder, dochter, minnares en grootmoeder tegelijk. Inspirerend hoe ze als schrijver haar eigen leven tot onderwerp van haar werk maakt. Ik zie in gedachten al mijn volgende project opdoemen: de oma’s van tegenwoordig, een theaterproductie met een verscheidenheid aan grootmoeders die de wereld becommentariëren en verhalen vertellen over hun eigen leven en geschiedenis. Een kruising tussen de Vagina monologen en Benidorm Bastards moet het worden. Maar eerst deze column.

#6 Samen, apart of toch alleen?

/
Ook de liefde ontkomt niet aan een inspectie rond de zestig. Wil ik met deze man oud worden en hoe dan? Een legitieme vraag als je nadenkt over een betekenisvolle invulling van de derde levensfase. Een vriendin vertelde mij dat ze wist dat het tijd was om te scheiden toen ze voor zich zag hoe het zou zijn als ze voor haar echtgenoot zou moeten zorgen. Ze was bang dat ze de brave man met rolstoel en al de plomp in zou duwen. Een andere vriendin verliet haar man na 32 jaar huwelijk, toen de kinderen het huis uit waren. Ze waren uit elkaar gegroeid en zij werd zomaar verliefd op een ander. Hoe kon dat nou?

#5 Als je oudste zoon 30 wordt

/
Als je oudste zoon 30 wordt, dan weet je wel hoe laat het is. Dan zijn je kinderen geen kinderen meer, maar volwassen kerels. ‘Ik weet nog dat ik zelf dertig werd’, zeg ik tegen Wouter, vlak voor zijn verjaardag. ‘Eerlijk gezegd voel ik me nog steeds dertig!’, bluf ik.

#4 Een slimme meid is op haar toekomst voorbereid

/
Van alle kanten is dit motto mij met de paplepel ingegoten. Als het in 1989 niet een voorlichtings-campagne van de Rijksoverheid was geweest, dan was het wel de persoonlijke lijfspreuk van mijn moeder. Zorg dat je niet, nee sterker nog: nooit financieel afhankelijk wordt van een man. Of positiever: zorg dat je economisch zelfstandig bent.

#3 Het hoort bij de leeftijd mevrouw

/
De eerste keer dat ik serieus geconfronteerd werd met mijn ouder wordende lichaam was tien jaar geleden toen ik na jaren sukkelen met rode en droge ogen bij de oogarts terecht kwam. Een meiboomklier verstopping die nooit meer over gaat was het oordeel. ‘Het hoort bij de leeftijd mevrouw’ zei de arts. Met andere woorden: leer er maar mee leven. Hij rolde zijn stoel achteruit en deed zijn bril af.

#2 Net als in de film: de derde akte

/
Het lijkt wel een rage. Net nu ik me begin bezig te houden met dit onderwerp, zie ik overal artikelen, boeken, websites, films verschijnen over The Third Act. De derde akte in je leven. En hoe je die kan beleven (al dan niet komisch zoals in de Belgische documentaire The Third Act van Lotte Stoops & Mieke Struyve).

#1 Wat goed dat je blijft werken!

/
Wat goed dat je blijft werken! Dat is een van de meest gehoorde uitroepen als ik vertel dat mijn partner al lang met pensioen is en we (nog) niet samen met een camper door Europa trekken of achter de geraniums zitten. Wat is dat toch met dat werken. Waarom is dat zo belangrijk als je ouder wordt. Of beter: ook als je ouder wordt.